Nguy hại từ bụi mịn trong không khí đến sức khoẻ và cách hạn chế ảnh hưởng của bụi mịn.

Bụi mịn không chỉ là tác nhân gây ra bất ổn khí hậu mà còn ảnh hưởng không nhỏ tới tâm lý và sức khỏe của con người. Trong tình trạng môi trường bị ô nhiễm ở mức đáng báo động như hiện nay thì việc tìm hiểu các phương pháp bảo vệ sức khỏe khỏi ảnh hưởng của bụi mịn nói riêng và không khí ô nhiễm là rất cần thiết. Hôm nay chúng ta sẽ cùng trò chuyện về chủ đề Bụi mịn nguy hại trong không khí và cách hạn chế ảnh hưởng đến sức khoẻ. Tôi xin trân trọng giới thiệu Bác sĩ chuyên khoa II, trưởng khoa Hô hấp Viện nghiên cứu sức khoẻ TƯ, bác sĩ Nguyễn Văn Đông .

MC Thanh Thảo:  Xin chào bác sĩ Nguyễn Văn Đông, trước tiên tôi xin đặt câu hỏi: có đúng là bụi mịn xuất hiện trong không khí đang gây hại đến sức khoẻ cho chúng ta hay không? Chúng hình thành từ đâu và do nguyên nhân gì? 

BS. Nguyễn Văn Đông: Đúng là như thế. Tôi xin giải thích sơ lược Nguyên nhân hình thành bụi mịn và sự ô nhiễm không khí.

Theo các kết quả nghiên cứu của giới chuyên môn thì không khí ô nhiễm là do nhiều nguyên nhân, có thể là từ khí thải của các phương tiện giao thông, khói bụi từ nhà máy công nghiệp, các công trường xây dựng hay rác thải, cháy rừng…



Ngay tại các thành phố lớn, thời gian gần đây đã gây xôn xao bởi các số liệu thống kê cho thấy môi trường bị ô nhiễm vượt ngưỡng, đáng báo động, có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe của con người.

Đặc biệt là sự xuất hiện của bụi mịn PM 2.5 (những hạt bụi li ti, bay lơ lửng trong không khí). Khi lượng bụi này tăng lên thì sẽ làm cho không khí bị mờ đi và ảnh hưởng đến tầm nhìn của người tham gia giao thông.

MC Thanh Thảo: Sự xuất hiện của bụi mịn PM 2.5 có nguy hại đặc biệt đến con người không thưa bác sĩ?


BS. Nguyễn Văn Đông: Vâng, chúng đặc biệt nguy hiểm, bụi mịn PM 2.5 còn có nguy cơ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như đột quỵ, ung thư phổi, tim mạch và các bệnh về đường hô hấp, thúc đẩy quá trình tiến triển của bệnh xơ gan và làm tăng nguy cơ mắc bệnh chuyển hóa và rối loạn chức năng gan ở người đã mắc phải bệnh gan trước đó.

Bụi mịn PM 2.5  làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư phổi.

43% ca tử vong do bệnh lý hô hấp liên quan đến ô nhiễm không khí.

MC Thanh Thảo:  Quả thật bụi mịn PM 2.5 rất nguy hiểm, ngoài ra chúng còn những ảnh hưởng tiêu cực nào đến các vấn đề sức khoẻ nào khác không ạ?


BS. Nguyễn Văn Đông : Thưa MC Thanh Thảo, có rất nhiều vấn đề phải bàn đến. Bụi mịn PM 2.5 nếu kết hợp với khí CO hay SO2, NO2 nhiều thì sẽ cản hemoglobin kết hợp oxi khiến cho tế bào cơ thể bị thiếu oxi và gây ra các kích ứng về mắt, mũi, họng, phổi...gây bệnh viêm phế quản mạn tính, suy giảm chức năng phổi và làm nặng thêm tình trạng bệnh hen và bệnh tim ở người bệnh.

Trẻ em là những đối tượng dễ gặp phải những tác động tiêu cực của không khí ô nhiễm do hệ miễn dịch còn non yếu và chưa phát triển đầy đủ. Theo thống kê thì trong cùng một nồng độ khí bị ô nhiễm, lượng chất trực tiếp đi vào cơ thể của trẻ sẽ cao gấp đôi so với người trưởng thành.

Bụi mịn PM 2.5 rất nguy hiểm đối với trẻ em

Mặc dù đã được cảnh báo là bụi và bụi mịn PM 2.5 đang vượt quá ngưỡng tiêu chuẩn và có khả năng ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe con người. Tuy nhiên, cho đến hiện tại thì nhiều người vẫn còn chủ quan và không hề có biện pháp bảo vệ sức khỏe khỏe khỏi tác động tiêu cực của sự ô nhiễm môi trường, không khí.

Trẻ mắc bệnh hô hấp chật cứng bệnh viện

MC Thanh Thảo: Tình trạng ô nhiễm không khí bụi mịn gây ra rất nhiều vấn đề cho sức khoẻ. Xin bác sĩ cho biết đã có cách chống bụi mịn và không khí ô nhiễm nào hiệu quả chưa ạ?  


BS. Nguyễn Văn Đông: Như tôi đã nói ở trên đây là một vấn đề mang tính toàn cầu mà bất cứ quốc gia nào trên thế giới cũng gặp phải. Sự ô nhiễm không khí không hề có biên giới nào nhất định, những bụi bẩn, sự ô nhiễm môi trường sống và hệ lụy của nó tới sức khỏe của cả cộng đồng sẽ chỉ được giải quyết khi ý thức của người dân và cộng đồng được tăng lên.

Để có cách chống bụi mịn trong không khí, “sát thủ thầm lặng” gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm chết người thì trước tiên cần phải hiểu được chu kỳ hoạt động của nó, bụi mịn PM 2.5 thường có xu hướng tăng cao rõ rệt vào các giờ cao điểm như từ 7 giờ đến 8 giờ sáng và 18 giờ đến 19 giờ chiều. Vào buổi trưa từ 13 giờ đến 14 giờ và ban đêm từ 23 giờ đến 1 giờ sáng thì có hướng giảm xuống thấp nhất, ngoài ra, lượng bụi cũng phụ thuộc lớn vào sự di chuyển của các phương tiện giao thông.

Hạn chế ra đường vào giờ cao điểm để hạn chế hít phải bụi mịn PM 2.5

Những loại bụi mịn PM 2.5 thường xuất hiện nhiều ở các vùng có các công trình xây dựng hay các nút giao thông đường bộ có lưu lượng phương tiện qua lại lớn. Do vậy, cách chống bụi mịn hiệu quả chính là hạn chế đến những khu vực này vào các giờ cao điểm.

Nếu có điều kiện thì nên trang bị máy lọc không khí trong nhà hoặc phòng làm việc để giúp giảm bớt sự ô nhiễm. Đồng thời, trong khẩu phần ăn hàng ngày hãy bổ sung một chế độ ăn giàu dinh dưỡng, rau xanh và trái cây chứa vitamin A, C...để giúp tăng cường hệ miễn dịch và ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp do bụi gây ra.

Hạn chế ra đường vào giờ cao điểm để hạn chế hít phải bụi mịn PM 2.5

Bổ sung nhiều rau xanh và trái cây giúp tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh về đường hô hấp do bụi mịn gây ra.

MC Thanh Thảo:  Bác sĩ có nói về máy lọc không khí, xin bác sĩ chia sẻ thêm những loại máy như thế nào mới tốt và đạt tiêu chuẩn ạ? 


BS. Nguyễn Văn Đông: Mục đích của máy lọc không khí giúp cho môi trường không gian nhỏ trong gia đình có một bầu không khí sạch có lợi cho sức khỏe. Tuy nhiên, điều đáng bàn ở đây không phải ai cũng có hiểu biết thông tin về sản phẩm, để biết cách lựa chọn cho mình một máy lọc không khí tốt nhất. Một trong những tiêu chí đó là phải lọc được bụi mịn PM 2.5

MC Thanh Thảo: Xin bác sĩ cho biết thêm có loại máy nào hiệu quả mà tiết kiệm chi phí nhất cho người dân ạ?  

BS. Nguyễn Văn Đông: Trên thị trường hiện có rất nhiều loại máy và rất nhiều mức giá cả. Trong đợt khảo sát vừa rồi của Khoa Hô hấp Viện nghiên cứu sức khoẻ TƯ, chúng tôi đã tìm được một loại máy lọc không khí vừa đáp ứng được tiêu chí lọc được bụi mịn PM 2.5 mà giá thành cũng rất phù hợp với mặt bằng chung của người dân. Đó là loại máy lọc không khí Air Purifier, được sản xuất theo công nghệ độc quyền của Châu Âu.

 MC Thanh Thảo: Xin bác sĩ chia sẻ thêm về thiết bị lọc không khí Air Purifier này ạ?  Dựa vào đâu mà bác sĩ có thể khẳng định về chất lượng của nó?   

BS. Nguyễn Văn Đông: Vâng, để bảo vệ cho ý kiến của mình, tôi xin trình bày quy trình tiến hành bài kiểm tra khả năng lọc bụi mịn PM 2.5 của máy lọc không khí Air Purifier. Trong bài kiểm tra, chúng tôi có sử dụng máy đo bụi mịn tiêu chuẩn Xiaomi Mijia Smartmi PM2.5 để đo các chỉ số nhằm đối chứng kết quả trước và sau khi sử dụng máy lọc.